رئیس سازمان نظام پزشکی: بحران کمبود پزشک متخصص در راه است

محمد رئیس‌زاده، رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری مهر در پیرامون موضوع افزایش ظرفیت پزشکی در کشور، با اشاره به تجربیات گذشته و مشکلات موجود در آموزش پزشکی، گفت: بحث ظرفیت بر اساس قانون بهداشت و درمان کشور، طبق همه قوانین بالادستی، به عهده وزارت بهداشت است و بنابراین نمی‌شود بدون توجه به نظرات وزارت بهداشت و ارگان‌های ذیربط در حوزه سلامت، ظرفیت‌ها را بالا یا پایین کرد، کما اینکه در سال ۱۴۰۰ این کار انجام شد و مشخص شد که کار ۱۰۰ درصد اشتباهی بود و سامانه آموزش پزشکی کشور را دچار بحران کرد.

عدم تعادل نگران‌کننده در توجه به رشته‌ها

وی ادامه داد: آنچه برای من بسیار تعجب‌برانگیز است، عدم تعادل در پرداختن به ظرفیت پزشکی کشور است و یعنی توجه بیش از حد و تأکید بر افزایش ظرفیت پزشکی عمومی، اما بی‌توجهی تأسف‌برانگیز به پر نشدن رشته‌های تخصصی است که این عدم تعادل نگران‌کننده است و در حال حاضر ۱۰۴ هزار و ۳۱۵ پزشک عمومی در کشور داریم، امسال در امتحان دستیاری، حدود ۹۰ درصد ظرفیت رشته طب اورژانس خالی ماند، در رشته عفونی ۸۵.۲۷ درصد، در رشته بیهوشی ۶۸.۵ درصد و در رشته اطفال ۷۷.۹۲ درصد ظرفیت خالی ماند و این به معنای آن است که به طور میانگین سالانه ۳۵۰ متخصص اطفال و بیهوشی در کشور کم خواهیم داشت.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی با طرح این پرسش که «چرا در برابر خالی ماندن ظرفیت‌های تخصصی هیچ حساسیتی وجود ندارد؟» گفت: بیشترین گلایه مردم کمبود دسترسی به متخصص است و متخصص در همین دوران رزیدنتی تربیت می‌شود، اما تمام فشارها برای افزایش ظرفیت پزشکی عمومی است و وزارت بهداشت هم اعلام کرده که برای افزایش ظرفیت پزشک عمومی زیرساخت ندارد؛ نه خوابگاه، نه آزمایشگاه، نه کلاس و نه هیئت علمی و حتی نیرو و بیمارستان طراحی‌شده هم نیروی انسانی لازم را ندارد و با این وجود، باز هم فشار برای افزایش ظرفیت وجود دارد که معقول نیست.

رشته‌های تخصصی خالی می‌ماند

وی افزود: ما اکنون در رشته اطفال ظرفیت داریم، اما ۷۷ درصد صندلی‌ها خالی مانده است و کسی پیگیر حل این مشکل نیست. در حالی که در رشته پزشکی عمومی ظرفیت‌ها پر شده و حتی بیش از حد معمول است، ولی باز هم فشار می‌آورند که ظرفیت افزایش یابد و این تصمیمات بدون توجه به نظر وزارت بهداشت و ظرفیت‌ها، خطرناک است و اگر امروز فکری نشود، در آینده یک ابر بحران در سلامت کشور خواهیم داشت.

کاهش ورودی بیهوشی؛ خطر برای آینده سلامت

رئیس‌زاده با اشاره به کاهش ورودی رشته بیهوشی اظهار داشت: در ۴ سال گذشته، ۱۲۰۰ نفر کمتر از نیاز کشور متخصص بیهوشی تربیت کرده‌ایم و این یعنی ۱۲۰۰ نفر متخصص بیهوشی وارد چرخه خدمت نشده‌اند و این کمبود را از کجا می‌خواهیم جبران کنیم؟ آیا باید از کره مریخ پزشک بیاوریم؟ این خطر بزرگی برای آینده سلامت کشور است و اگر امروز به این مسئله توجه نکنیم، فردا که بیماری به دلیل نبود متخصص بیهوشی یا اطفال جان خود را از دست بدهد، همه ما در قبال آن مسئول خواهیم بود.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران، با هشدار نسبت به بی‌توجهی به بحران کمبود متخصصان در کشور گفت: آقای مسئولین! فکری به حال این رشته‌ها بکنید، ما پزشک عمومی داریم که می‌توانند وارد رشته‌های تخصصی اطفال، بیهوشی و عفونی شوند، اما کسی حاضر نمی‌شود این مسیر را ادامه دهد و اگر این مسائل را نگوییم، به آینده سلامت کشور خیانت کرده‌ایم، ما در حوزه پزشکی عمومی کمبود نداریم، اما تمام فشارها بر افزایش ظرفیت پزشکی عمومی است. در حالی که در رشته‌هایی که واقعاً کمبود داریم، هیچ پیگیری و حساسیتی در رسانه‌ها، مجلس و دیگر نهادها مشاهده نمی‌شود.

وی با تأکید بر لزوم توجه به نظرات وزارت بهداشت و مجامع تخصصی ادامه داد: اگر چند روز دیگر در یک منطقه متخصص اطفال وجود نداشته باشد و کودکی به خاطر تب ۴۲ درجه دچار تشنج و عقب‌ماندگی ذهنی شود، همه ما در قبال آن مسئول هستیم و این موضوع شوخی‌بردار نیست و روزی باید پاسخگوی جان‌هایی باشیم که از دست می‌رود.

رئیس‌زاده با اشاره به کاهش ورودی رشته‌های تخصصی در آزمون امسال گفت: جای تعجب دارد که در برابر کاهش ورودی رشته‌های تخصصی هیچ حساسیتی وجود ندارد. این موضوع امسال حتی پررنگ‌تر از سال‌های گذشته است. در حالی که همه به دنبال افزایش ظرفیت پزشکی عمومی هستند، غافل از اینکه این افراد اگر هم جذب شوند، حداقل ۹ تا ۱۰ سال دیگر به عنوان متخصص وارد چرخه خدمت خواهند شد، اما بحران امروز کشور با این سیاست‌ها حل نخواهد شد.

وی با انتقاد از تمرکز رسانه‌ها و برخی مسئولان بر افزایش ظرفیت پزشکی عمومی گفت: افزایش ظرفیت پزشکی عمومی با نیاز کشور هیچ تناسبی ندارد و وزارت بهداشت بارها هشدار داده که زیرساخت ندارد، اما گوش نمی‌دهند. در حالی که رشته‌های تخصصی خالی می‌ماند و کسی دنبال حل آن نیست و این یک آدرس غلط است که به جامعه داده می‌شود.

افزایش ظرفیت پزشکی فقط با بودجه حل نمی‌شود

رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران، با اشاره به بحث تأمین منابع برای افزایش ظرفیت پزشکی گفت: این بحث‌ها فقط بودجه نیست، موضوع بسیار اجرایی است. اینکه دقیقاً چقدر بودجه نیاز دارد را باید از همکاران حوزه درمان پرسید، اما تا جایی که من به یاد دارم آقای دکتر حسینی، معاون آموزشی وزارت بهداشت، عددی حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان را برآورد کرده بود.

وی درباره ابهام‌های مطرح‌شده پیرامون تخلفات احتمالی افزود: نمی‌توانم نسبت به این موضوع اظهار نظر کنم، اما اگر هم تخلفی صورت گرفته باشد باید بررسی شود که آیا فقط وزارت بهداشت تخلف کرده یا سازمان برنامه و بودجه هم که متعهد به تأمین زیرساخت‌ها و اعتبارات لازم بود، تخلف کرده یا نه. قرار بود هم‌زمان با افزایش ظرفیت، زیرساخت‌های آموزشی و بودجه لازم هم از سوی سازمان برنامه و بودجه تأمین شود.

رئیس‌زاده ادامه داد: این موضوع بارها مورد تأکید قرار گرفت؛ از جمله آقای دکتر خسروپناه، دبیر محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی، چندین بار تصریح کردند که متناسب با ظرفیت‌ها، زیرساخت‌ها و بودجه لازم اختصاص پیدا نکرد و بنابراین وقتی قانونی وضع می‌شود، باید تمام الزامات آن هم دیده شود، نمی‌توان بخشی از آن را اجرا کرد و بخشی را نادیده گرفت.

رئیس زاده درباره بودجه و زیرساخت‌های افزایش ظرفیت پزشکی گفت: این مسئله فقط بحث بودجه نیست و برای تربیت متخصص باید دانشگاه، هیئت علمی، بیمار و اتاق عمل در دسترس باشد، اگر سازمان برنامه و بودجه وعده تأمین زیرساخت داده و عمل نکرده، تخلف تنها متوجه وزارت بهداشت نیست، بلکه همه دستگاه‌ها باید پاسخگو باشند.